TikTok’taki İçerik Üretim Biçimlerinin ve Bağışların Kültürel Değişime Etkisi
Volkan ERKAN
Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
volkan_erkan@gmail.com
Öz/Abstract
İçerik üretme biçimi çoğunlukla eğlence ve müzik üzerine kurulu olan TikTok, kullanıcı sayısını hızla artırmaktadır. 2020 yılında Türkiye’de en çok indirilen uygulama olan TikTok, birtakım çevreler tarafından beğeniyle karşılanırken uygulamayla ilgili negatif tutumda olan bir kitle de bulunmaktadır. Dünyada ve Türkiye’de hızlı bir yükseliş yakalayan TikTok’un bir kültürel değişime etki edip etmediği tartışma konusudur. Bu çalışmanın amacı, TikTok’taki içerik üreticilerinin profillerinin ortaya konulmasından hareketle içerik üretme motivasyonlarını tespit etmek, bağış yapanlar nezdinde ise bağış yapma nedenlerini belirlemektir. Çalışma kapsamında TikTok canlı yayınları yapan ve bu yayınlara katılarak içeriğe destek sağlayan izleyici konumundaki kullanıcıların profilleri, Goffman’ın dramaturjik içerik analiz yöntemiyle incelenmiştir. Bu çalışmanın yapıldığı 1 Ocak ve 31 Ocak 2021 tarihleri arasında, bir ay boyunca uygulamanın en yoğun zaman aralığı (prime time) olarak belirlenen 18.00-00.00 saatleri arasında gerçekleştirilen, saatlik sıralamada ilk 30 içinde yer alan canlı yayınlar incelenmiştir. Yapılan araştırmanın bulgularına göre, canlı yayınlara katılan izleyicilerin bağış yapma nedenleri arasında görünür olma isteği ilk sırada yer almaktadır. İçerik üreticileri perspektifinden bakıldığında ise Türkiye’deki TikTok kullanıcıları Şerif Mardin’in merkez-çevre paradigmasından yola çıkılarak kültürel sermayesi görece düşük olan “çevre” olarak tanımlanmıştır. Çevre aktörlerinin tarihsel süreç içerisinde kendilerini ifade etmekte zorluk çektikleri, internete ve içerik üretim araçlarına erişimin kolaylaşmasıyla benliklerini sunmak için bazı fırsatlar elde ettikleri sonucuna varılmıştır.
TikTok, an app whose content creation is mostly based on entertainment and music, has witnessed a rapid increase in the number of users. As the most downloaded application in Turkey in 2020. TikTok is well received by some people, while there is also a large group of people that have a negative attitude towards the application. It is a matter of debate whether TikTok, which has caught a rapid rise in the world and in Turkey, has created a cultural change. The aim of this study is to determine the motivations of content producers by identifying the profiles of content producers on TikTok, and to reveal the reasons for donors to donate. In the study, TikTok live broadcasts and the profiles of users who support the content by participating in these broadcasts were examined by content analysis method. For the study, the 30 most watched live broadcasts between the hours of 18.00-00.00, which are known as the prime time of the application, were examined for a month. According to the results of the research, the desire to be visible is at the top of the list among the reasons for the donations of the viewers participating in the live broadcasts. Based on Şerif Mardin’s central environment paradigm, TikTok users in Turkey are defined as an environment with relatively low cultural capital. The results found demonstrated that environment actors have had difficulties in expressing themselves in the historical process, and they have gained some opportunities to present themselves with the ease of access to the internet and its content production tools.
Kaynakça/References
- Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 368-388.
- Boz, N. (2012). Yeni İletişim Ortamlarında Dijital Kimlik ve Benlik Sunumu. Doktora Tezi. İstanbul.
- Bump, P. (2020). 26 TikTok Stats to Know in 2020. Hubspot: https://blog.hubspot.com/marketing/tiktok-stats adresinden alındı
- Filiz, H. (2021). Televizyonun ve Tiktok’un Türk Aile Yapısı ile İlişkisi ve Kültürel Değerler Üzerindeki Rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 1080-1095.
- Goffman, E. (2016). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. İstanbul: Metis Yayıncılık.
- Herrman, J. (2019). What is TikTok. NY Times: https://www.nytimes.com/2019/03/10/style/what-is-tik-tok.html adresinden alındı.
- Jung, H., & Zhou, Q. (2019). Learning and Sharing Creative Skills with Short Videos: A Case Study of User Behavior in TikTok and Bilibili. Conference: International Association of Societies of Design Research (IASDR) at: Manchester, UK.
- Kozanoğlu, C. (1992). Cilalı İmaj Devri: 1980Ôlerden 90Ôlara Türkiye ve Starları. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Lu, X., & Lu, Z. (2019). Fifteen Seconds of Fame: A Qualitative Study of Douyin, A Short Video Sharing Mobile Application in China. Social Computing and Social Media. Design, Human Behavior and Analytics, 233-244.
- Pace, S. (2008). YouTube: An opportunity for consumer narrative analysis? Qualitative Market Research, 213-226. Popular and the Existing Problems . Journal of Advanced Management Science , 59-63.
- Salinas, S. (2018). What is TikTok. CNBC: https://www.cnbc.com/2018/11/22/what-is-tiktok.html adresinden alındı
- Shao, T., Wang, R., & Hao, J.-X. (2019). Visual Destination Images in User-generated Short Videos: An Exploratory Study on Douyin. Conference: 2019 16th International Conference on Service Systems and Service Management (ICSSSM).
- Türkdoğan, O. (2017). Türk Toplumunun Kurumsal Yapısı. Konya: Çizgi Kitabevi.
- Ünlü, D. Ö., Kuş, D. O., & Göksu, D. D. (2020). “Videolarda Gerçek Hayattaki Gibi Değilim, Rol Yapmaktayım” : TikTok Kullanıcılarının Benlik Performansları Üzerine Bir İnceleme. Intermedia International e-Journal, 115-128.
- We Are Social; Hootsuite. (2021, Ocak). Datareportal. https://datareportal.com/reports/digital-2021-turkey adresinden alındı
- Yıldız, Ö. (2019). Herkes için kültürel üretim: Türkiye’de Tiktok uygulaması örneği.
- Zhang, X., Wu, Y., & Liu, S. (2019). Exploring Short-form Video Application Addiction: Socio-technical and Attachment Perspectives. Telematics and Informatics, 101-243.