Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları ile Mücadelede Maceracı Kadın Motosiklet Sürücülerinin Rolü
Öz/Abstract
Seyahat günlüklerini ve yaşadıkları maceralı yolculuklarını video yayınlayarak, blog yazıları yazarak ya da her iki yöntemi de kullanarak yayınlayan pek çok vlogger motosiklet sürücüsü bulunmaktadır. Vlogger, “Video-logger” kelimesinin kısaltılmış halidir. “Video-logger” ise, videolar oluşturan kişi manasına gelmektedir. Vlogger’lar; Blogger’lar ile aynı işi yapmalarına karşın yazmak yerine kamera kullanmayı tercih etmektedirler. İçerik üreticileri açısından Youtube popüler Vlog kanalları arasında yer almaktadır. Bu anlamda sadık takipçileri olan motosiklet sürücüleri yolculuk görüntülerini dünya çapında pek çok izleyici ile paylaşabilmektedirler. Macera turizminin sert turizm kısmı içinde yer alan motosiklet ile seyahat hem fiziksel hem de psikolojik olarak yoğun çaba gerektirmesi nedeniyle erkeklerin daha rahat yapabilecekleri bir tür olarak görülmektedir. Son yıllarda seyahat maceralarını paylaşan kadın motosiklet sürücüleri Youtube’da yüksek abonelik sayıları ve izlenme oranlarıyla bu aktivitenin erkeklere özgü bir iş olmadığını ortaya koymaktadırlar. Bu çalışmada; motosikletleriyle maceralı yolculuklara çıkan maceraperest kadın motosiklet sürücülerinin Youtube’da ürettikleri içerikler ve bu içeriklere yapılan yorumlar incelenerek söz konusu sürücülerin toplumsal cinsiyet kalıp yargıları ile mücadelede üstlendikleri roller üzerine nitel analiz yöntemlerinden netnografya tekniğiyle bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında Itchy Boots ve On Her Bike kanallarından yayınlandıkları dönemlerde aldıkları yorum sayıları göz önünde bulundurularak birer adet video seçilmiştir. Yorumlar incelendiğinde her iki Youtube kanalını takip edenlerin; güç, dayanıklılık, azim ve cesaretine övgü yapanlar ve saygı ve hayranlık duyanlar-ilham kaynağı olarak görenler olmak üzere iki grupta incelenebileceği anlaşılmıştır. Yapılan çalışmada her iki sürücünün zorluklara meydan okumalarına yönelik takdir ve hayranlık içeren yorumların ağırlıkta olduğu görülmüştür. Yorumlar arasında; cesaret, azim, kararlılık, kadın gücü, ilham kaynağı olma kelimeleri ön plana çıkmıştır. Kadın motosiklet sürücülerinin yayınladıkları görsel ve yazılı içeriklerle toplumsal cinsiyet kalıp yargıları ile mücadelede önemli bir yol kat ettikleri ifade edilebilir.
There are many vlogger motorcycle riders who post their travel diaries and their adventurous journeys by posting videos, writing blog posts or using both methods. Vlogger is short for “Video-logger”. “Video-logger” means the person who creates videos. Vloggers, although they do the same job as bloggers, prefer to use cameras instead of writing. In terms of content producers, Youtube is among the popular Vlog channels. In this sense, motorcycle riders who are loyal followers can share their journey images with many viewers around the world. Traveling by motorcycle is considered a part of adventure tourism is seen as a type that men can do more comfortably because it requires intense effort both physically and psychologically. Female motorcycle riders, who have shared their travel adventures through videos and written content in recent years, reveal that this activity is not a job specific to men, with high subscription numbers and viewing rates on Youtube. In this study; by examining the content produced on Youtube by adventurous female motorcycle drivers who go on adventurous journeys with their motorcycles and the comments made on these contents, the research was carried out with the method of netrography on the roles of these drivers in combating gender stereotypes. Within the scope of the study, some videos were selected from Itchy Boots and On Her Bike channels, taking into account the number of comments they received during their broadcasts. When the comments are analyzed, those who follow both YouTube channels; It is understood that it can be studied in two groups: those who praise their strength, endurance, determination and courage, and those who feel respect and admiration - those who see him as a source of inspiration. In the study it was seen that the comments containing appreciation and admiration for the challenges of both drivers were dominant. Among the comments; words of courage, perseverance, determination, female power, being a source of inspiration came to the fore. It can be stated that female motorcycle drivers have made signifacant progress in combationg gender stereotypes through the visual and written content they publish.
Kaynakça/References
- About Itchy Boots (2022). https://www.itchyboots.com/about. Erişim Tarihi: 05.05.2022.
- About On Her Bike (2022). https://onherbike.com/about/ Erişim Tarihi: 05.05.2022.
- Abutalibov, N. (2019). Motosikletle seyahat eden turistlerin motivasyon unsurlarının belirlenmesi. Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya.
- Ansiklopedik Sözlük (1967). Dil ve genel kültür ansiklopedisi. İstanbul: Milliyet Yayınları.
- Azmi, N. J., Hassan, I., Ab Rashid, R., Ahmad, Z., Azira Aziz, N., & Yahaya Nasidi, Q. (2021). Gender Stereotype in Toy Advertisements on Social Networking Sites. Online Journal of Communication and Media Technologies. 1-14)
- Başfırıncı, Ç., Ergül, B., ve Özgüden, B. (2018). İzleyici Gözünden Toplumsal Cinsiyete Meydan Okuyan Reklamlar, International Journal Of Economic & Administrative Studies, (20). 199-216.
- Bates, D. G. (2013). 21. Yüzyılda kültürel antropoloji-insanın doğadaki yeri. (2. Baskı). (Çev. Ed: S. Aydın). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Beckman, E., Whaley, J. E. ve Kim, Y. K. (2017). Motivations and experiences of whitewater rafting tourists on the ocoeeriver, USA International Journal of Tourism Research, 19, 257-267.
- Blackstone, A. (2003). Gender roles and society. In Julia R. Miller, Richard M. Lerner, and Lawrence B. Schiamberg (Ed). Human ecology: an encyclopedia of children, families, communities, and environments, (p. 335-338). Santa Barbara, CA: ABC-CLIO.
- Brysiak. K. (2020). Kinga Tanajewska-On Her Bike, motocyklowa podróżniczka, dla której nie ma rzeczy niemożliwych [WYWIAD]. https://motovoyager.net/ekstra/wywiady/kinga-tanajewska-on-her-bike-motocyklowa-podrozniczka-dla-ktorej-nie-ma-rzeczy-niemozliwych-wywiad/ Erişim Tarihi: 06.05.2022.
- Cambridge Dictionary. (2022). https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english-turkish/adventure. Erişim Tarihi: 06.07.2022.
- Casad, B. J., ve Wexler, B. R. (2017). Gender stereotypes. K. L. Nadal (Ed.), The sage encyclopedia of psychology içinde (p.755-758). Sage Publication, Inc,
- Chambers, D. (2016). Adventure biker Itchy Boots’ tours sa, bringing her legions of fans along for the ride, https://www.timeslive.co.za/sunday-times/lifestyle/travel/2021-05-30-adventure-biker-itchy-boots-tours-sa-bringing-her-legions-of-fans-along-for-the-ride/ Erişim Tarihi: 06.05.2022.
- Dictionnaire Larousse (1994). Ansiklopedik sözlük. İstanbul: Milliyet Yayınları.
- Dökmen, Z.Y. (2021). Toplumsal Cinsiyet Sosyal Psikolojik Açıklamalar (11.Baskı), İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Dumanlı, D. (2011). Reklamlarda Toplumsal Cinsiyet Kavramı ve Kadın İmgesinin Kullanımı; Bir İçerik Analizi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 132-149.
- Gender Equality- Glossary of Terms and Concepts. (2017). https://www.unicef.org/rosa/media/1761/file/Gender%20glossary%20of%20terms%20and%20concepts%20.pdf. Erişim Tarihi: 12.04.2022.
- Gender ve Health. (2022). https://www.who.int/health-topics/gender#tab=tab_1. Erişim Tarihi: 12.04.2022.
- Gündüz-Kalan, Ö. (2010). Reklamda Çocuğun Toplumsal Cinsiyet Teorisi Bağlamında Konumlandırılışı: ‘Kinder’ Reklam Filmleri Üzerine Bir İnceleme, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(38), 75- 89.
- Işık, Ş. (2012). Kültürlerarası iletişim bağlamında Cumhuriyet Üniversitesi’ndeki gençlerin Almanlara yönelik kalıp yargıları, Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36 (2), 159-191.
- Itchy Boots Facebook Sayfası (2022), https://www.facebook.com/ItchyBoots. Erişim Tarihi: 03.06.2022.
- Itchy Boots Youtube Kanalı. (2022). https://www.youtube.com/c/ItchyBoots. Erişim Tarihi: 06.07.2022.
- Kanahara, S. (2006). A review of the definitions of stereotype and a proposal for a progressional model, Individual Differences Research, 4(5), 306-321.
- Khan Md. Mahfuzur Rahman (2021) Women and Sports: View from Stereotyping & Gender Differentials Perspectives, Journal of Sports and Physical Education Studies (JSPES) (1), 1-4.
- Kumar, A.M.; Goh, J.Y.Q.; Tan, T.H.H.; Siew, C.S.Q. (2022) Gender Stereotypes in Hollywood Movies and Their Evolution over Time: Insights from Network Analysis. Big Data Cogn. Comput, 6, 50. Pp. 1-32.
- Meydan Larousse (1992). Büyük lügat ve ansiklopedi. İstanbul: Sabah Yayınları.
- Michaelidou, N., Siamagka, N.T., Hatzithomas, L. ve Chaput, L. (2022), “Femvertising practices on social media: a comparison of luxury and non-luxury brands”, Journal of Product & Brand Management, https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/JPBM-09-2020-3074/full/html (Erişim Tarihi: 27.10.2022)
- Nazlı, A. (2016) Toplumsal Cinsiyet ve Beden (Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları içinde 3.Ünite 44-76) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
- Nelson, M. R., ve Otnes, C. C. (2005). Exploring cross-cultural ambivalence: a netnography of intercultural wedding message boards, Journal of Business Research, 58(1), 89-95.
- Nurani, L. M. (2008). Critical review of ethnographic approach. Jurnal Sosioteknologi, 7(14), 441-447.
- On Her Bike Facebook Sayfası (2022). https://www.facebook.com/onherbike. Erişim Tarihi: 06.07.2022.
- On Her Bike Youtube Kanalı. (2022). https://www.youtube.com/user/onherbike. Erişim Tarihi: 06.07.2022.
- Özgüven, İ. E. (2012). Cinsellik ve cinsel yaşam, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Öztürk, G. (2020). Türkiye`deki Kuşakların Reklamda Toplumsal Cinsiyet Konusuna Yönelik Bakış Açıları, International Journal of Social And Humanities Sciences (Ijshs), 4(1), 71-94.
- Rasmussen, Kirsten, Mikaela J. Dufur, Michael R. Cope, ve Hayley Pierce. (2021). “Gender Marginalization in Sports Participation through Advertising: The Case of Nike” International Journal of Environmental Research and Public Health 18, 1-22. 7759.
- Rofidah, L. (2021). Stereotip Gender di Media: Representasi Atlet Angkat Besi Perempuan pada Drama Weightlifting Fairy Kim Bok Joo. Translitera : Jurnal Kajian Komunikasi Dan Studi Media, 10(2), 14-26.
- Sakallı-Uğurlu, N., ve Türkoğlu, B., (2016). Günümüz Türkiyesi’nde Cinsiyet Kalıpyargıları Kadın Kimdir Erkek Kimdir, I. Sosyal Psikoloji Kongresi, Ankara https://www.researchgate.net/publication/310954437_Gunumuz_Turkiye’sinde_Cinsiyet_Kalipyargilari_Kadin_kimdir_Erkek_kimdir [Erişim Tarihi: 20.11.2020].
- Sakallı-Uğurlu, N., Türkoğlu, B., ve Kuzlak, A. (2018). How are women and men perceived? Structure of gender stereotypes in contemporary Turkey, Nesne Psikoloji Dergisi, 6(13), 309-336.
- Sanay Y. ve Şener, G. (2021). Kristal elma ödüllü reklamlarda cinsiyet rollerinin temsili üzerine bir içerik analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Yıl: 2021, Cilt: 12, Sayı: 32, 1297-1315.
- Schaefer, T. R., (2013). Sosyoloji (12. Baskı). (Çev. Ed. S. Coşar), Ankara: Palme Yayıncılık.
- Sex and Gender (2022). https://www.coe.int/en/web/gender-matters/sex-andgender#67588784_70858817_True. Erişim Tarihi: 07.06.2022
- Swarbrooke, J., Beard, C., Leckie, S. ve Pomfret, G. (2003). Adventure Tourism- The New Frontier, Burlington: Elsevier Science Ltd.
- Tabassum N, Nayak BS. (2021) Gender Stereotypes and Their Impact on Women’s Career Progressions from a Managerial Perspective. IIM Kozhikode Society & Management Review, 10(2):192-208.
- Tolan, B., İsen, G. ve Batmaz, V. (1991). Sosyal Psikoloji, Ankara: Adım Yayıncılık.
- Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük (2005). Ansiklopedik sözlük (10.Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Upoma ASA. (2021). Analyzing the gender stereotypes in media: perception and impact on Bangla-deshi adolescents, Asian Journal of Social Sciences and Legal Studies., 3(5), 193-201.)
- Zeybekoğlu-Dündar, Ö. (2012). Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Televizyon Reklamlarına Yansıması. ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 5(1), 121-136.