Ekofeminizmin Gücü Adına: Malefiz
Duygu AYDEMİR
Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İletişim Bilimleri Anabilim Dalı
duygumbs@gmail.com
Merve ZORLU
İngilizce öğretmeni, Şehit Hüseyin Aydın Ortaokulu, 19 Mayıs, Samsun
merve.efe_@hotmail.com
Öz/Abstract
Ana akım sinema olarak adlandırılan ve çoğunlukla ataerkil bir yapılanma içerisinde olan klasik sinemada kadınlara, çoğunlukla toplumsal cinsiyet rollerine göre karakterler biçilmiştir. Bu durum hem “Uyuyan Güzel” masalında hem de bu masalın filme uyarlanmış versiyonunda karşımıza çıkmaktadır. Bunun aksine Malefiz filmi, bu masalı yapı söküme tabi tutarak iki zıt kutupta konumlandırılmış kadın karakterleri, büyücü kraliçe ve iyi kalpli prensesi gibi, dayanışma içinde sunmaktadır. Söz konusu filmde, kadın karakterler birbiriyle değil, patriyarkayı temsil eden erkek karakterlerle mücadeleye girerler. Bu açıdan Malefiz filmi, feminist perspektiften ele alınabilir. Öte yandan kadın ve doğa birlikteliğinin ön plana çıkarılması ve patriyarka (filmde kral) ile mücadele edilmesi, filmin ekofeminizme indirgenmesi için gerekli koşulları sağlar. Bu çalışmada, betimsel ve eleştirel bir analizle filmdeki kurgu, sahneler, karakterler, temalar ve imgeler feminist bir yöntembilimle çözümlenmekte ve kadın-doğa ilişkisine dair bulgular eğerlendirilmektedir. "Malefiz" filminin 2014 yılında ilk gösterime giren serisi ile 2019 yılında gösterime giren "Malefiz:Kötülüğün Gücü" adlı ikinci serisi birbiriyle bağıntılandırılarak incelenmiştir. Ekofeminist bağlamda değerlendirilen filmin içinde çeşitli ataerkil, feminist ve ekofeminist temalar ve imgeler bulunduğu tespit edilmiştir. Betimsel analize dayalı olan bu nitel çalışmada, filmlerdeki ekofeminist temalar ve imgeler çözümlemiştir. Sonuç olarak bu çalışmanın hem feminist çalışmalara hem de sinema çalışmalarına katkı sunması beklenmektedir.
In classical cinema, which is called mainstream cinema and is mostly in a patriarchal structure, women’s role are designed in accordance with the gender stereotypes. This situation appears both in the fairy tale “Sleeping Beauty” and in the film-adapted version of this fairy tale. In contrast, the film Maleficent deconstructs this tale and holds the female characters in solidarity, the Sorcerer Queen and the kind-hearted princess who are positioned at two opposite poles in the tale. Female characters do not struggle with each other, but with male characters who represent the patriarchy. In this direction, Maleficent requires to be considered from a feminist perspective. But bringing the unity of women and nature to the forefront and fighting the patriarch (the king in the film) makes it possible to reduce the film to ecofeminism. In this study, scenes, characters, fiction, themes and images in the film are analyzed with a feminist methodology with a descriptive and critical analysis, and common findings against the relationship between women and nature and patriarchy are evaluated. Therefore, Malefiz which was first shown in 2014 and the second series, Malefiz:The Power of Evil in 2019, were analyzed together. The second series is a continuation of the movie and the main characters have not changed. Therefore, it has been found that the film, which is evaluated in an ecofeminist context, contains various patriarchal, feminist and ecofeminist themes and images. Based on descriptive analysis, this qualitative study analyzed ecofeminist themes and images in the identified titles. At the end of the study it is hoped that this study will contribute to the literature of feminist and cinema studies.
Kaynakça/References
- Arora, P. and Yadav, M. (2020). “Maleficent as an EcofeministProtagonist: A HolisticVision”. The Criterion: An International Journal in English. Vol. 11, Issue-II. ISSN: 0976-8165
- Aydemir, D. ve Nazlı, M. (2019). “WonderWoman Filminin Feminist Film Teorisi Perspektifinden Çözümlenmesi”. H. Çiftçi (ed.). Yeni Medya Halkla İlişkiler ve İletişim içinde. Ankara: IKSAD Publishinghouse
- Başaran, T. (2007). Soğuk Savaş Sonrası Bilim kurgu Sinemasında Distopik Sistemler ve Kontrol Mekanizmaları. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Campbell, J. (2014). Tanrının Maskeleri. (K. Emiroğlu, Çev.). İstanbul: Islık Yayınları. Delamare, F. ve Bernard G. (2007). Renkler ve Malzemeleri. (1. Baskı) (O. Türkay, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Ferda Ercan Uyulan, (1 Ocak 2015) “Raven-Kuzgun” http://www.egelife.com/raven-kuzgun adresinden alındı (21.02.2021).
- Foucault, M. (2019). Hapishanenin Doğuşu. Mehmet Ali Kılıçbay (çev.). Ankara: İmge Yayınevi. 8. Baskı.
- Hooks, B. (2016). Feminizm Herkes İçindir: Tutkulu Politika. İstanbul: bgst.
- Işıklı, Ş. (2014). “Kadına tahakküm ya da eril usun tavırları” Akademik Bakış Dergisi. 43. 1-20 ISSN:1694-528X
- Kandiyoti, D. (2015). Cariyeler, bacılar ve Yurttaşlar: Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler. Çev. Aksu Bora, Fevziye Sayılan, Şirin Tekeli, Hüseyin Tapınç, Ferhunde Özbay. İstanbul: Metis.
- Lerner, H. (1999). Öfke Dansı. Çev. Sinem Gül. İstanbul: Varlık.
- Malefiz. (2014). Walt Disney Pictures.
- Malefiz: Kötülüğün Gücü (2019). Walt Disney Pictures.
- Merchant, C. (2010) “Feminism and the Philosophy of Nature.” Environment Ethics: The Big Question, edited by David R. Keller, Wiley Blackwell, 2010, pp. 291–93.
- Neikirk A. (2009). “Happily Ever After” (or What Fairy tales Teach Girls About Being Women). Hohonu Journal of Academic Writing. Vol. 7, pp.39–40.
- Öğüt, H. (2013). “Kadın Filmleri ve Feminist Karşı Sinema”. Ş. Öztürk (ed.). Cogito Feminizm içinde. İstanbul: YKY.
- Özdemir, H. ve Aydemir, D. (2019). “Ekolojik Yaklaşımlı Feminizm/Ekofeminizm Üzerine Genel Bir Değerlendirme: Kavramsal Analizi, Tarihi Süreci Ve Türleri”. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi. 2/2. 261-278.
- Tong, P. R. (2006). Feminist Düşünce (çev. Z. Cirhinoğlu). İstanbul: Gündoğan.
- Walby, S. (1990). TheorizingPatriarchy. Oxford: Basil.
- Wendranirsa, T. S. (2014). “Magic As A Form Of Oppression Towards Women: Gender Ideology In Maleficent”. Paradigma, Jurnal Kaijan Budaya s.68-78
- Yıldırım C. (2017). “Rengin Arkeolojisi – Kırmızının Simge Tarihi”, International Journal of Interdisiplinary and Intercultural Art, Volume: 3, Issue: 3, November – December / 2017.
- Zipes, J. (2013) Fairy Tale as Myth/Myth as Fairy Tale. Lexington: The University Press of Kentucky.