Çalışma Hayatında Çalışanların Gözetime Karşı Tutumları Üzerine Bir Araştırma
Öz/Abstract
İletişim teknolojileri, dünyayı işe dönüştürmekte, çalışma hayatı
bağlamında çalışanı her an işle bağlantılı hale getirmektedir. İnsanlar
arasında iletişimi geliştiren, onları dünyaya bağlayan, dünyayı
dönüştüren cihazlar, diğer taraftan çalışanı işe bağlamaktadır.
İnsan da nesneleşerek uzaktan kontrol edilebilir ve gözetlenebilir
bir duruma gelmiştir. Artık gözetim akışkan hale gelmiştir. Böylece
iş hayatı, yeni teknolojilerin sağladığı gözetim imkanıyla bütün
hayatı işgal eder bir vaziyete dönüşmektedir. Bu çalışmadaki amaç,
günümüz kurumsal çalışma hayatında, çalışanların gözetime karşı
olan tutumlarını ve gözetimle baş etme metotlarını araştırmaktır.
Çalışma kapsamında, kurumsal çalışma hayatında çalışanların
gözetime karşı tutumları incelenmiştir. Derinlemesine mülakat
yoluyla çalışanların kişisel alanlarına ait hassasiyetlerinin ne oranda
olduğu, gözetimin farkında olup olmadıkları, eğer farkındalarsa
buna karşı nasıl bir davranış geliştirdikleri, gözetime gönüllü
katılımın veya karşıt gözetimin hangi oranda olduğu vb. soruların
cevapları araştırılmıştır. Araştırma çalışma hayatı içerisinde
bilişimi yoğun olarak kullanan kurumsal çalışma hayatındaki beyaz
yakalı çalışanlar üzerine olmuştur. Bu şekilde kapsam daraltılarak
çalışma hayatının en bilinçli kesiminde, gözetime karşı baş etme
tutumlarının analizi yapılmıştır.
Communication technologies, transform the world into work
and connect the employee to work at all times in the context of
working life. Devices that improve communication between people,
connect them to the world and transform the world, on the other
hand, connect the employee to work. Human beings have also
become objectified and can be controlled and surveilled remotely.
Surveillance has now become fluid. Thus, business life is turning
into a situation that occupies the whole life with the surveillance
opportunity provided by new technologies. The aim of this study
is to investigate the attitudes of employees towards surveillance
and their methods of coping with surveillance in today’s corporate
working life. Within the scope of the study, the attitudes of employees towards surveillance in corporate working life were examined. Through in-depth
interviews, the answers to questions such as to what extent employees are sensitive about
their personal areas, whether they are aware of surveillance, if they are aware of it, what
kind of behaviour they develop against it, the rate of voluntary participation in surveillance
or counter-surveillance, etc. were investigated. The research is focused on white-collar
employees in corporate working life who use informatics intensively in their working life.
In this way, the scope was narrowed and the coping attitudes towards surveillance were
analysed in the most conscious segment of working life.
Kaynakça/References
Baudrillard, J. (2022). Simülakrlar ve Simülasyon. (O. Adanır Çev.) Ankara: Doğu Batı Yayınları. Bauman, Z. & Lyon, D. (2021). Akışkan Gözetim. (E. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları Bentham, J. (2017). Panopticon: The Inspection House. Whithorn: Anodos Books. Bilgin, N. (2006). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi. Ankara: Siyasal Kitabevi. de Certeau, M. (1984). The Practice of Everyday Life. University of California Press. Descartes, R. (2023). Meditasyonlar Metafizik Üzerine Düşünceler. (Ç. Dürüşken Çev.) İstanbul: Alfa Yayınları. Dolgun, N. (2008). Şeffaf Hapishane yahut Gözetim Toplumu. İstanbul: Ötüken Yayınları. Ellul, J. (1964). The Technological Society. Vintage Books. Ellul, J. (2018). The Technological System. (L. Richmond Çev.) Wipf and Stock Foucault, M. (2018). İktidarın Gözü. (I. Ergüden & O. Akınhay, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları Foucault, M. (2006). Kelimeler ve Şeyler. (M. A. Kılıçbay, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi Foucault, M. (2020). Deliliğin Tarihi. (M. A. Kılıçbay, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi Friedman, L. M. (1982). Capitalism and Freedom. The University of Chicago Press. Friedman, L. M. (2002). Yatay toplum (A. Fethi Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Göle, N. (2008). Mühendisler ve İdeoloji. İstanbul: Metis Yayınları Harvey, D. (2005). A Brief History of Neoliberalism. New York: Oxford University Press. Heidegger, M. (1993). 1933’te Neler Oldu? (T. Ilgaz, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Işıklı, Ş. (2008). Ölecek Zaman Yok. Ankara: Elis Yayınları. Işıklı, Ş. (2012). Kuantum Felsefesi: Postmodern Bilimin Doğuşu. Ankara: Birleşik Yayınları. Lyon, D. (2006). Gözetlenen Toplum. (G. Soykan Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayınları. Lyon, D. (1994). The Electronic Eye. United States: Polity Press. Magee, B. (2004). Yeni Düşün Adamları. (M. Tunçay, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Merriam S.B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan Çev.) Ankara: Nobel Yayıncılık. Orwell, G. (1999). Bin Dokuz Yüz Seksen Dört. (N. Akgören, Çev.) İstanbul: Can Yayınları. Schudson, M. (1991). The Sociology of News. W. W. Norton & Company. Taylor, F. W. (1919). The Principles of Scientific Management. New York: Harper& Brothers Publishers. Zamanlou, H. (2015). Martin Heidegger ve Teknolojinin Hermeneutik Ontolojisi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.